NƯỚC, NGUỒN TÀI NGUYÊN CÓ HẠN

Le Huy Khoa Kanata
NƯỚC, NGUỒN TÀI NGUYÊN CÓ HẠN

Sau khi đi dịch một chuyên đề nào đó, một trong những người được lĩnh hội nhiều kiến thức là phiên dịch, hạnh phúc của người phiên dịch cũng là vậy.

Nhân chuyện đi dịch về nước, xin tổng kết, viết đôi điều về nước, nguồn tài nguyên quí mà xưa nay chúng ta chưa hiểu hết về nó.

4 nền văn minh lớn nhất trên thế giới đều bắt đầu từ các nguồn nước, đó là sông Nile, song Hoàng Hà, song Tigris, và song Indus.

Xưa nay, người ta hay nói đến 2 nền an ninh toàn cầu, đó là lương thực và năng lượng, nhưng bây giờ bắt đầu nói đến an ninh nước. Tháng 7 năm 2010, Liên hiệp Quốc thông qua nhân quyền về nước: Con người có quyền uống nước sạch.

Năm ngoái, Trung Quốc và Lào tuyên bố xây mấy cái đập trên song Mekong, Việt nam và các nước hạ lư đã phản đối rất mạnh mẽ, kể cả các nước không liên quan lắm như Mỹ, Nhật cũng tham gia. Điều gì đã khiến cho tình hình nghiêm trọng vậy? Một nhà nghiên cứu người Anh có nói : Từ thế kỷ 21, nước là tài nguyên sẽ có giá trị hơn vàng, ai giữ được nguồn nước, nước đó sẽ có vũ khí trong tay. Đúng thật.

Khoảng 550 triệu người trên thế giới đang gặp phải khó khăn về nước về nước, và dự tính đến năm 2025 thì số người gặp vấn đê về nước sinh hoạt sẽ lên đến 3 tỷ người. Hiện nay, mỗi ngày có hàng ngàn người chết chỉ vì nước thiếu chất lượng.

Có một thực tế là lượng mưa ngày càng nhiều lên đến 150% chứ không ít đi, nhưng do hậu quả của biến đổi khí hậu, sự phân bố lượng mưa mất cân bằng, khiến cho chỗ thì hạn hán, chỗ thì lụt lội khủng khiếp. Bây giờ khái niệm vùng an toàn về thời tiết là không còn.

Thực ra, nước đến miệng người tiêu dung cũng không quá phức tạp như chúng ta tưởng. Sau khi đưa về, qua quá trình khử trùng, lắng, lọc.. thì về đến nơi sử dụng. Trong đó quan trọng nhất là khử bằng clorin. Nhiều người nghe mùi clorin cảm thấy sợ, nhưng nếu không có clorin khử trùng thì nước trở nên vô nghĩa, cực kỳ độc hại. Thậm chí đơn giản, nếu nước vòi máy nhà bạn mà tỷ lệ clorin xuống dưới mức qui định, chắc chắn vấn đề sẽ xuất hiện ngay lập tức.

Nhưng nếu clorin quá mức thì sẽ khiến tạo ra một loại chất khác, có thể gây ung thư. Đặc biệt, theo các chuyên gia, nếu nước đục thì không nên sử dụng, vì nước đục đồng nghĩa với việc khử trùng chưa hoàn thiện, có rất nhiều độc tố, vi khuẩn, virut trong đó.

Các công ty cấp nước sợ nhất là rò rỉ, vì rò rỉ khiến thất thoát cao, đồng thời khiến cho nước ô nhiễm. Nước càng tiên tiến thì chất lượng nước càng cao, qui trình xử lý chặt chẽ, thường xuyên và danh mục kiểm soát nhiều hơn.

Người ta cũng bắt đầu tính đến khái niệm nước ảo: giá thành nước trong sản xuất, ví dụ một đôi giày làm ra, bạn phải tính xem bạn đã dung bao nhiêu nước để sản xuất ra nó, trong tương lai, giá thành nước sẽ được tính đến.

Ngoài khái niệm nước vệ sinh, sau đó là nước an toàn, rồi đến khái niệm nước ngon, và bây giờ là nước sức khỏe, nước tốt cho sức khỏe (phải đảm bảo dinh dưỡng). Hoặc các khái niệm nước khác gồm nước tinh khiết, nước siêu tinh khiết và nước lý tưởng.

Ngoài công nghệ xử lý truyền thống, các nước khác bắt đầu đưa các công nghệ khác như Ozone, công nghệ GAC , PAC, tia cực tím vào xử lý để đảm bảo chất lượng nước.

Ngoài nước sử dụng hằng ngày, có một loại nước khác rất có giá trị chính là nước công nghiệp (dung trong sản xuất mạnh bán dẫn vv..). Thị trường này riêng Hàn quốc có tổng giá trị khoảng 300 triệu USD ở Hàn Quốc. Đa số do các công ty của Pháp nắm giữ.

Nước có chu kỳ tuần hoàn, đa số nước máy chúng ta đang sinh hoạt, đều được lấy từ sông, mà nước sông ở VN thì ô nhiễm khá nặng, đặc biệt là vào mùa mưa, củi, rác, chất thải, chất phóng uế tất cả mọi thứ đều dồn xuống sông, xuống kênh rạch và cuối cùng thì ta lại lấy cái nước đó uống. Hãy cẩn thận và suy nghĩ thật kỹ trước khi vứt rác. Không biết là tỷ lệ xử lý nước thải của Việt Nam hiện tại là bao nhiêu %, nhưng nếu tỷ lệ đó thấp thì có nghĩa là nước thải sẽ đổ vào kênh rạch rồi ra sông, và bạn sẽ uống nước kênh Nhiêu lộc sau khi đã làm sạch?

Do lấy từ các con sông, và với mùa mưa thì chất lượng nước thô thường xuống thấp vì nước rất đục. Đồng thời do khí hậu nhiệt đới, cộng với hiện tượng làm đập chắn nước ngày càng nhiều khiến cho nước ở Việt Nam có nhiều tảo và phù du, thậm chí có loại gây ra độc tố.

Công nghệ lọc nước của Việt Nam cũng không khác gì nhiều với các nước khác, nhưng chỉ tiêu kiểm soát thành phần trong nước của chúng ta chưa bằng các nước khác. Chất lượng nước chỉ tăng khi mức sống người dân tăng lên, yêu cầu về chất lượng nước tăng lên.

Các công ty cấp nước ở Vn hình như chưa công khai chỉ số an toàn nước lên báo chí cho người dân thì phải.

Công nghệ thì chúng ta không thua kém các nước khác quá nhiều. Nhưng trong qui trình xử lý nước thì cái quan trọng không phải là công nghệ, cái chính là ý thức của người vận hành hệ thống đó, chỉ cần sơ sẩy một chút thì cả ngàn, trăm ngàn hoặc triệu dân sử dụng nước lĩnh đủ.

Hãy suy nghĩ cẩn thận, trước khi vứt rác, xả rác xuống kênh rạch. Vì nó sẽ hại lại chính bạn ngay tức khắc.

Nước bây giờ cũng là hình ảnh của đất nước nữa. Chỉ cần bạn đến Tp Hồ Chí Minh hay bất cứ khu vực nào và sử dụng, uống nước khu vực đó, nếu bạn bị dị ứng, bạn bị tiêu chảy... thì tất cả mọi hình ảnh về khu vực đó sẽ bị ảnh hưởng rất nặng nề.