Năm mới sắp tới rồi, học cái gì đây?

MẮNG MÌNH, MẮNG MẤY ĐỨA EM.

Năm mới sắp tới rồi, học cái gì đây?

Mỗi người mỗi năm đều có một kế hoạch riêng, những người còn đến tuổi đi học, chúng ta học gì đây trong năm tới?

Có mấy đứa sắp thi đại học, qua Tết sẽ phải quyết định thi khối nào và trường nào. Cha mẹ và chúng ta luôn cho rằng cánh cửa đại học là cánh cửa quan trọng nhất để vào đời và cái bằng đại học là bùa hộ mệnh cho tất cả nên đứa nào cũng đi thi, có đứa học rất dốt.. rớt là cái chắc cũng.. thi.

Ai học cao đẳng, đại học rồi thì đi học cao hơn, hoặc học chuyên ngành hai, hoặc học thạc sĩ, tiến sĩ.. có khi học dù chẳng liên quan gì đến chuyên ngành của mình cả.

Không biết ở xã hội Việt Nam thì là lấy tiêu chí gì để đánh giá là thành công? Nếu lấy bằng cấp để đánh giá là thành công, thì cái bằng giải quyết được việc gì không nhỉ?

Nếu lấy cái bằng để dễ xin việc, thì e rằng cũng chưa chắc. Anh và mấy đứa bay đều tốt nghiệp đại học, thậm chí hơn, tốn bao nhiêu tiền bạc công sức, nhưng học xong anh và bay đều có thời gian thất nghiệp, mà thất nghiệp kiểu cao cấp, lương thấp, công việc không phù hợp là không làm.. Anh thấy mấy ông thợ hồ, thợ nề, thợ thủ công việc làm quanh năm không hết, anh em mình nhiều khi tự hỏi chẳng biết giờ làm gì để sống đây. Vậy mới thấy cái bằng có khi chẳng giúp gì được việc xin việc. Hình như quan trọng nhất là có muốn làm hay không.

Nếu cái bằng đảm bảo kiếm tiền. Thì chắc chắn anh và mấy đứa phải giàu hơn ông Đoàn Nguyên Đức chứ nhỉ, anh đã từng gặp vài triệu phú USD tiền Việt, họ có đặc điểm rất chung là học ít nhưng thực hành nhiều, dám làm dám nghĩ lắm. Thằng bạn anh học đại học xong bây giờ quay lại làm... thợ điện và bán than.. nhưng nhiều tiền hơn lương anh em mình. Tự suy xung quanh mấy thằng kiếm tiền được đều là những thằng giỏi mày mò khám phá, giỏi tư duy. Đợt vừa rồi gặp mấy thằng bạn, cái thằng quậy nhất lớp, phá nhất lớp, không cần học hành gì nhiều, ra đời sớm bây giờ đi xe hơi tiếp bạn, bao bạn ăn trưa, tau xấu hổ quá bây. Vậy mới biết đầu óc kiếm tiền chẳng liên quan gì đến đầu óc học hành bằng cấp cả.

Học mới đóng góp cho xã hội được chứ; Đúng đấy, nhưng anh và mấy đứa học cả mấy cái bằng đại học, thạc sĩ tiến sĩ có, nhưng cống hiến được cái gì cho cái xã hội này chưa? nhìn thấy ông hai lúa miền Tây phát minh mấy cái máy nông nghiệp mà xấu hổ, đại học gì đóng góp cho đất nước lại không bằng cái anh đi xuất khẩu lao động mỗi năm mang về cho đất nước cả chục ngàn USD. Bữa trước gặp thằng bạn cấp 3, giờ nó làm thợ mộc, giỏi nghề có luôn cái xưởng, đóng góp nhiều cho xã hội, nó nói mày thua tao về cái khoản tạo công ăn việc làm cho đời đó mày. Anh đành chịu thua.

Nếu lấy cái bằng để nói là đã trưởng thành về tri thức, tư cách và tính chất: Có đứa tốt nghiệp đại học xong anh thấy quê không ra quê, thành phố không ra thành phố, khôn không ra khôn, sáng không ra sáng mà mờ không ra mờ, chẳng hiểu cái dạng gì. Giờ hỏi diện tích Việt Nam bao nhiêu, chắc cả anh và chúng bay đều không biết, anh và mấy đứa tốt nghiệp ra, tưởng trưởng thành hơn trong suy nghĩ, nào ngờ tư duy vẫn cỏn con, tư duy không qua khỏi ngọn chuối, phán xét sự việc thì.. toàn đổ lỗi cho xã hội. rồi .. suốt ngày chửi đời, chửi người, tính khí thì dở dở ương ương, công việc dở dở dang dang, bản lĩnh vì không có, sai trái không phân biệt, đúng, yêu đương cũng luộm thuộm. Nói chung.. chán toàn tập.

Nếu nói cái bằng là cái bùa hộ mệnh cho anh em mình ra đời: Nếu cái bằng giống cái áo giáp che chở được cho chúng ta thì cũng nên học. Áo giáp Việt giống hàng Việt Nam bán ra nước ngoài. Bạc bẽo nhưng phải nói cái cuộc đời hỗn độn này thằng nào nhiều tiền thằng ấy có bùa hộ mệnh.
Bằng cấp chắc chắn phải có cái gì hơn người chứ: Hơn được cái bằng, chứ còn mọi thứ đều thua . Sức khỏe cũng chẳng thắng được ai vì suốt ngày toàn nhậu, kiến thức trí tuệ cũng chưa chắc vượt được người khác vì học đểu, tiền bạc thì thua cái thằng đi buôn, học vị thì đại học thạc sĩ tiến sĩ cũng nhiều vô kể, học xong xét cái gì thua cái đó.

Tại sao vậy? Vì ta và bay học lấy bằng là chính.

Bay học lấy bằng nên học sai và học kiểu.. dối trá.

Học xong lại đi xin việc không liên quan đến chuyên môn, rồi lại đi học tiếp.. vài bữa đổi nghề lại đi học tiếp cái khác, vậy mới biết dân mình học theo.. phong trào, học cho vui, tốn tiền, tốn công sức thời gian.

Ta và chúng bay đứa nấy vẻ ra đều rất chăm chỉ học tập, học tiếng Anh là một ví dụ, nhưng học 10 năm nay có nói được câu nào đâu, gặp người nước ngoài mồ hôi đổ như tắm vì run. Anh đảm bảo giờ thằng Mỹ nào gọi cho anh và các chú, nó hỏi : Who are you, không anh thì các chú cũng trả lời: Im fine thank you.

Vậy giờ đi học cái gì, nói đi ông nội, không lẽ không học hả?

Có chứ, phải học, học được cao càng học, nhưng phải có lựa chọn.

Trước tiên, hãy học cái mình thích, mình đam mê, vì đam mê mới giỏi được. Anh thấy có đứa mê làm đầu bếp mệ lại bắt đi học bác sĩ.

Thứ 2: Cần cái gì học cái đó: cần cái bằng tiến sĩ học lấy cái bằng tiến sĩ, cần ngoại ngữ học lấy ngoại ngữ. Nhưng cần là căn cứ vào... nhu cầu công việc chứ không căn cứ vào nhu cầu.. thích, vì mai hết thích chẳng lẽ lại đi học.. cái khác nữa.

Tiếp theo: Học cái nào hiệu quả, xin được việc , kiếm ra tiền thì học. Mai mốt xã hội cần người... hốt phân .. thì cũng cứ học nghề này, hay học ngoại ngữ là một ví dụ, học cái nào kiếm tiền được học. Mai mốt thằng Ả rập nó đầu tư ở Việt Nam thì học tiếng ngoằn ngoằn ấy cũng phải học.

Thứ nữa: Học ít thôi, nhưng họ cái nào chắc cái đó. Đừng học xong cái này lại học tiếp cái khác. Anh và chúng bay có lẽ đến 50% làm nghề không đúng chuyên môn. Có đứa học điện ra kinh doanh, có đứa học kinh doanh đi dạy, làm diễn giả, có đứa học ngoại ngữ làm quản lý vv.. lãng phí kiến thức, thời gian công sức đủ thứ

Thứ nữa: hãy học kỹ năng mềm: Cái bằng là cái phần cứng, là cái cần, nhưng khổ bây giờ ai cũng có cái phần cứng nhiều quá nên bây giờ lại đi chọn kỹ năng mềm, đi tuyển dụng tất cả mọi thằng bằng nhau về bằng cấp thì thằng nào có cái kỹ năng về ngoại ngữ, về marketing, kinh nghiệm.. được tuyển đầu tiên. Đi xin việc mà vi tính không thạo, hồ sơ văn bản viết mấy chữ loe ngoe, công văn soạn không xong.. đúng là uổng đời đi học.

Nên học nghề, đừng học .. không định hướng: Cuối con đường đó là trình độ chuyên môn hay tay nghề, giỏi nghề thì đóng góp được cho xã hội, giỏi nghề thì kiếm ra tiền. Túm lại là giỏi nghề thì hay đủ thứ.

Cái bằng quan trọng chứ, nhất là ở cái xã hội này, nhưng thực chất quan trọng hơn.

XƯA NAY: NGHÈO VỚI THẤT HỌC LÀ CÁI VÒNG LUẨN QUẨN, LÀ ĐÔI BẠN THÂN CÙNG TIẾN, KHÔNG HỌC NÊN NGHÈO, NGHÈO NÊN KHÔNG CÓ TIỀN ĐI HỌC

BÂY GIỜ: NGHÈO DO MÌNH HỌC KHÔNG TỬ TẾ VÀ KHÔNG ĐÚNG CÁCH.

Cuối năm, bay nói anh là anh hai, không khuyên em út cái gì cả, bây giờ anh tự sự chuyện tau, chuyện của mấy đứa, bay đừng có chửi nha.

Lê Huy Khoa